Kanada, ABD’nin Çelik ve Alüminyum Gümrük Vergileri Konusundaki Anlaşmazlıkta WTO’da Dava Açtı
13 Mart 2025: Kanada, ABD’nin uyguladığı çelik ve alüminyum gümrük vergileriyle ilgili anlaşmazlığı başlatarak, Dünya Ticaret Örgütü’nde (WTO) dava açtı. Bu adım, Kanada’nın, ABD’nin bu vergilerinin uluslararası ticaret kurallarına aykırı olduğu yönündeki uzun süredir devam eden endişelerini resmileştiriyor. WTO tarafından bugün yapılan resmi açıklamaya göre, Kanada bu adımı atmış bulunuyor.
Arka Plan:
ABD, 2018 yılında ulusal güvenlik gerekçesiyle Kanada, Avrupa Birliği ve diğer birçok ülkeden ithal edilen çelik ve alüminyuma sırasıyla %25 ve %10 oranında gümrük vergileri uygulamıştı. Kanada o dönemde bu gümrük vergilerine misilleme olarak ABD ürünlerine karşı benzer vergiler uygulamıştı. Her ne kadar bu gümrük vergilerinin bir kısmı daha sonra kaldırılmış olsa da, belirli ürünler üzerindeki vergiler hala yürürlükte.
Kanada’nın Davasının Temel Argümanları:
Kanada’nın WTO’ya yaptığı başvuruda temel olarak şunlar vurgulanıyor:
- Ulusal Güvenlik İstisnasının Yanlış Kullanımı: Kanada, ABD’nin ulusal güvenlik istisnasını kullanarak gümrük vergileri uygulamasının, bu istisnanın amacına ve sınırlarına aykırı olduğunu savunuyor. Kanada, ABD’nin ithal ettiği çelik ve alüminyumun kendi ulusal güvenliğine gerçek bir tehdit oluşturmadığını ve bu nedenle gümrük vergilerinin meşru olmadığını iddia ediyor.
- WTO Kurallarının İhlali: Kanada, ABD’nin gümrük vergilerinin, en çok kayrılan ülke (Most Favoured Nation – MFN) ilkesi ve ulusal muamele (National Treatment) ilkesi gibi WTO kurallarını ihlal ettiğini savunuyor. MFN ilkesi, tüm WTO üyelerine eşit ticari muamele yapılmasını gerektirirken, ulusal muamele ilkesi ithal ürünlere yerel ürünlerle aynı şekilde davranılmasını gerektiriyor.
- Misilleme Haklarının Sakatlanması: Kanada, ABD’nin haksız gümrük vergileri nedeniyle misilleme haklarının sakatlandığını ve bu durumun Kanada ekonomisine zarar verdiğini belirtiyor.
WTO Süreci ve Beklentiler:
Kanada’nın yaptığı başvuruyla birlikte, WTO’da anlaşmazlık çözümü süreci resmi olarak başlamış oldu. Bu süreç genellikle aşağıdaki adımları içerir:
- İstişareler: Kanada ve ABD, ilk olarak anlaşmazlığı çözmek için istişarelerde bulunacaklar. Bu istişareler genellikle 60 gün sürer.
- Panel Oluşturulması: İstişarelerde bir çözüme ulaşılamazsa, Kanada bir panel oluşturulmasını talep edebilir. Panel, tarafların argümanlarını değerlendirecek ve anlaşmazlıkla ilgili bir karar verecek.
- Temyiz: Panel kararından memnun olmayan taraf, WTO Temyiz Organı’na (Appellate Body) başvurabilir. Ancak, Temyiz Organı’nın işlevselliği, üye devletler arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle şu anda askıya alınmış durumda. Bu durum, anlaşmazlık çözüm sürecinin tamamlanmasını zorlaştırabilir.
Etkileri ve Sonuçları:
Bu dava, uluslararası ticaret sistemi açısından önemli sonuçlar doğurabilir.
- ABD ile Kanada İlişkileri: Bu dava, zaten gergin olan ABD-Kanada ticari ilişkilerini daha da karmaşık hale getirebilir.
- Uluslararası Ticaret Kuralları: Bu davanın sonucu, ulusal güvenlik istisnasının nasıl yorumlanacağı ve kullanılacağı konusunda emsal teşkil edebilir. Diğer ülkelerin benzer gümrük vergileri uygulamasına yol açabileceği endişesi bulunmaktadır.
- WTO’nun Rolü: Bu dava, WTO’nun uluslararası ticari anlaşmazlıkları çözme kapasitesinin bir testidir. Temyiz Organı’nın işlevselliğinin askıya alınmış olması, anlaşmazlık çözüm sürecini olumsuz etkileyebilir.
Özetle:
Kanada’nın ABD’nin çelik ve alüminyum gümrük vergileriyle ilgili WTO’da dava açması, uluslararası ticaret açısından önemli bir gelişmedir. Bu dava, ticaretin geleceği ve WTO’nun uluslararası ticari anlaşmazlıkları çözme kapasitesi hakkında önemli soruları gündeme getirmektedir. Süreç boyunca tarafların argümanları ve WTO’nun vereceği karar, uluslararası ticaret sistemini şekillendirecek önemli bir rol oynayacaktır.
Kanada, ABD çelik ve alüminyum görevleriyle ilgili şikayette anlaşmazlığı başlattı
Yapay zeka haberleri sundu.
Google Gemini’den yanıt almak için aşağıdaki soru kullanıldı:
2025-03-13 17:00 itibarıyla ‘Kanada, ABD çelik ve alüminyum görevleriyle ilgili şikayette anlaşmazlığı başlattı’, WTO tarafından yayımlandı. Lütfen ilgili bilgileri içeren ayrıntılı bir makale yazın.
39