İşverenler: Çalışanların Hastalık İzni Sırasında Hak ve Yükümlülükleriniz (Fransa)
Bu makale, Fransa Ekonomi Bakanlığı’nın 20 Haziran 2025 tarihli “Employeurs : quels sont vos droits et obligations lors de l’arrêt de travail d’un salarié ?” (İşverenler: Çalışanların Hastalık İzni Sırasında Hak ve Yükümlülükleriniz?) başlıklı yayınına dayanarak hazırlanmıştır ve Fransa’daki işverenlerin çalışanların hastalık izinleri (arrêt de travail) sırasında sahip oldukları hak ve yüklendikleri yükümlülükleri ayrıntılı olarak açıklamaktadır.
Çalışanın Hastalık İznini Bildirmesi ve Belgelemesi
Çalışan hastalandığında, öncelikle bunu işverenine bildirmekle yükümlüdür. Bu bildirim, toplu iş sözleşmesinde veya şirket içi düzenlemelerde belirtilen süre içerisinde yapılmalıdır (genellikle 48 saat içinde). Bildirim, çalışanın hastalık iznine başlamasını engellemesi durumunda önceden de yapılabilir.
Bildirimin ardından çalışan, doktor tarafından düzenlenmiş bir hastalık izni belgesini (arrêt de travail) Sosyal Güvenlik Kurumu’na (Sécurité Sociale) ve işverenine göndermekle yükümlüdür. Bu belge, hastalığın süresini ve gerekirse işten uzak kalma nedenini belirtir.
İşverenin Yükümlülükleri
Çalışanın hastalık izni sırasında işverenin çeşitli yükümlülükleri bulunmaktadır:
- Bildirim Alma ve Kayıt Tutma: İşveren, çalışanın hastalık izni bildirimini almak ve bunu kayıtlarında tutmak zorundadır.
- Sosyal Güvenlik Bildirimi (Déclaration Sociale Nominative – DSN): Çalışanın hastalık iznini Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmek için DSN beyannamesini doğru ve zamanında doldurmak. Bu bildirim, çalışanın hastalık izni boyunca alabileceği hastalık ödeneği (indemnités journalières) için temel oluşturur.
- Ek Ödeme (Complément de Salaire) Yapma (Eğer Varsa): Toplu iş sözleşmesi veya şirket içi düzenlemeler kapsamında, işveren, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenen hastalık ödeneğine ek olarak, çalışanın maaşının bir kısmını ödemekle yükümlü olabilir. Bu ek ödeme, genellikle belirli bir bekleme süresinden sonra başlar ve belirli bir süreyle sınırlıdır.
- Çalışanın İşini Koruma: Hastalık izni, iş sözleşmesinin askıya alınması anlamına gelir. İşveren, bu süre zarfında çalışanın işini korumakla yükümlüdür. İş sözleşmesinin, yalnızca ciddi bir kusur veya toplu işten çıkarma gibi haklı nedenlerle feshedilmesi mümkündür.
- Çalışanın İşyerine Dönüşünü Kolaylaştırma: Çalışan hastalık izninden döndüğünde, işveren, çalışanın işine sorunsuz bir şekilde dönmesini sağlamakla yükümlüdür. Bu, gerekirse işin uyarlanması, ek eğitim sağlanması veya tıbbi konsültasyonlar düzenlenmesi anlamına gelebilir. Çalışan, uzun süreli bir hastalık izninden sonra, işe dönüş muayenesine (visite de reprise) tabi tutulmalıdır.
İşverenin Hakları
İşverenin de çalışanların hastalık izinleri sırasında bazı hakları bulunmaktadır:
- Kontrol Muayenesi (Contre-Visite): İşveren, çalışanın hastalık izninin geçerliliğini kontrol ettirmek için, bağımsız bir doktor tarafından kontrol muayenesi (contre-visite) düzenleyebilir. Bu muayenenin amacı, çalışanın gerçekten hasta olup olmadığını ve işten uzak kalmasının gerekip gerekmediğini doğrulamaktır. Kontrol muayenesi, işverenin maliyetiyle yapılır.
- Hastalık İzni Süresinin Bilgisi: İşveren, çalışanın hastalık izninin süresi hakkında bilgi alma hakkına sahiptir.
- İş Sözleşmesinin Feshi (Sınırlı Durumlarda): İşveren, yalnızca ciddi bir kusur (faute grave) veya ekonomik nedenlerle toplu işten çıkarma (licenciement économique) gibi haklı bir gerekçe varsa, çalışanın iş sözleşmesini hastalık izni sırasında feshedebilir. Hastalığın kendisi, iş sözleşmesinin feshi için haklı bir gerekçe oluşturmaz.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
- Toplu İş Sözleşmesi ve Şirket İçi Düzenlemeler: İşverenlerin, kendi sektörlerindeki toplu iş sözleşmelerini (conventions collectives) ve şirket içi düzenlemelerini (règlement intérieur) incelemeleri ve bu belgelerde hastalık izinleriyle ilgili özel hükümler olup olmadığını kontrol etmeleri önemlidir.
- Hastalık Ödeneği (Indemnités Journalières): Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenen hastalık ödeneği, çalışanın brüt maaşının bir yüzdesi olarak hesaplanır. Bu oran, çalışanın sigorta primlerine ve hastalık süresine bağlı olarak değişir.
- İşe Dönüş Muayenesi (Visite de Reprise): Uzun süreli bir hastalık izninden sonra, işe dönüş muayenesi (visite de reprise) yasal olarak zorunludur ve işyeri hekimi tarafından yapılmalıdır. Bu muayene, çalışanın sağlığının işine uygun olup olmadığını değerlendirmeyi amaçlar.
Sonuç:
Fransa’da işverenlerin, çalışanlarının hastalık izinleri sırasında hem hakları hem de yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu hak ve yükümlülüklerin doğru bir şekilde anlaşılması ve uygulanması, hem çalışanın haklarının korunması hem de işyerinde düzenin sağlanması açısından önemlidir. Bu nedenle, işverenlerin güncel yasal düzenlemeleri takip etmeleri ve gerektiğinde uzmanlardan (örneğin insan kaynakları uzmanları veya hukukçular) destek almaları tavsiye edilir.
Yasal Uyarı: Bu makale, genel bir bilgilendirme amacı taşımaktadır ve hukuki danışmanlık yerine geçmez. Özel durumlarınızla ilgili olarak, uzman bir avukata veya danışmana başvurmanız önerilir.
Employeurs : quels sont vos droits et obligations lors de l’arrêt de travail d’un salarié ?
Yapay zeka haberleri sundu.
Google Gemini’den yanıt almak için aşağıdaki soru kullanıldı:
2025-06-20 14:26 itibarıyla ‘Employeurs : quels sont vos droits et obligations lors de l’arrêt de travail d’un salarié ?’, economie.gouv.fr tarafından yayımlandı. Lütfen ilgili bilgileri içeren ayrıntılı bir makale yazın. Lütfen Türkçe cevap verin.
1249