Kanada, ABD’nin Çelik ve Alüminyum Vergilerine Karşı WTO’da Anlaşmazlık Başlattı
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), 13 Mart 2025 tarihinde Kanada’nın ABD’nin çelik ve alüminyum ürünlerine uyguladığı gümrük vergileriyle ilgili bir anlaşmazlık başlattığını duyurdu. Bu hamle, Kanada’nın uzun süredir devam eden bu ticari anlaşmazlığa karşı duyduğu derin rahatsızlığı ve ABD’nin uyguladığı gümrük vergilerinin uluslararası ticaret kurallarına aykırı olduğuna dair inancını yansıtıyor.
Arka Plan:
Anlaşmazlık, ABD’nin eski Başkanı Donald Trump yönetimi tarafından 2018 yılında “ulusal güvenlik” gerekçesiyle Kanada ve diğer ülkelerden ithal edilen çelik ve alüminyuma uygulanan Bölüm 232 gümrük vergilerine dayanıyor. Bu vergiler, Kanada’nın ekonomisine ciddi zararlar vermiş ve iki ülke arasındaki ticaret ilişkilerini gerginleştirmişti.
Kanada, ABD’nin bu vergileri ulusal güvenlik gerekçesiyle uygulamasına karşı çıkıyor ve bu uygulamanın keyfi ve korumacı olduğunu savunuyor. Kanada, bu vergilerin DTÖ kurallarına aykırı olduğunu ve uluslararası ticareti baltaladığını iddia ediyor.
Kanada’nın İddiaları:
Kanada, WTO’ya sunduğu başvuruda, ABD’nin çelik ve alüminyum gümrük vergilerinin aşağıdaki DTÖ anlaşmalarını ihlal ettiğini belirtiyor:
- GATT (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması): Kanada, ABD’nin gümrük vergilerinin en çok kayrılan ülke (MFN) ilkesini ve ulusal muamele ilkesini ihlal ettiğini iddia ediyor. Bu ilkeler, bir DTÖ üyesinin tüm ticaret ortaklarına aynı şekilde davranmasını ve yerli ve yabancı ürünler arasında ayrımcılık yapmamasını gerektiriyor.
- Güvenlik İstisnası (GATT Madde XXI): ABD’nin gümrük vergilerini “ulusal güvenlik” gerekçesiyle uygulaması, GATT Madde XXI’in kötüye kullanılması olarak değerlendiriliyor. Kanada, bu gerekçenin inandırıcı olmadığını ve gümrük vergilerinin aslında korumacı amaçlara hizmet ettiğini savunuyor.
Anlaşmazlık Çözüm Süreci:
Kanada’nın başvurusuyla birlikte, DTÖ bünyesinde resmi bir anlaşmazlık çözüm süreci başlatılmış oldu. Bu süreç genellikle aşağıdaki adımları içerir:
- İstişareler: Kanada ve ABD, anlaşmazlığı çözmek için öncelikle istişarelerde bulunacaklar. Bu istişarelerin amacı, tarafların birbirlerinin endişelerini anlamaları ve karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözüm bulmalarıdır.
- Panel Oluşturulması: İstişareler başarısız olursa, Kanada, DTÖ’den bir anlaşmazlık çözüm paneli oluşturmasını talep edebilir. Panel, tarafların sunumlarını değerlendirecek ve DTÖ kurallarına göre bir karar verecektir.
- Temyiz: Panel kararından memnun olmayan taraf, kararı DTÖ Temyiz Organı’na temyiz edebilir. Temyiz Organı’nın kararı nihai ve bağlayıcıdır.
- Uygulama: DTÖ, ABD’nin haksız olduğu kararını verirse, ABD’nin DTÖ kararlarına uyması ve gümrük vergilerini kaldırması veya telafi edici önlemler alması gerekecektir. Aksi takdirde, Kanada, ABD’ye karşı misilleme önlemleri uygulama hakkına sahip olabilir.
Olası Sonuçlar ve Etkiler:
Bu anlaşmazlık, Kanada ve ABD arasındaki ticari ilişkiler üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Anlaşmazlığın Kanada lehine sonuçlanması, ABD’nin gümrük vergilerini kaldırmasına ve Kanada’nın ekonomisine önemli bir rahatlama sağlamasına yol açabilir. Ancak, anlaşmazlığın çözülmesi uzun zaman alabilir ve iki ülke arasındaki ticari gerginliklerin devam etmesine neden olabilir.
Ayrıca, bu anlaşmazlığın DTÖ’nün uluslararası ticaret kurallarını uygulama yeteneği üzerinde önemli etkileri olabilir. Eğer ABD, DTÖ kararlarına uymazsa, bu durum diğer ülkelere de DTÖ kurallarını ihlal etme konusunda cesaret verebilir ve çok taraflı ticaret sisteminin etkinliğini zayıflatabilir.
Sonuç:
Kanada’nın ABD’nin çelik ve alüminyum gümrük vergilerine karşı WTO’da anlaşmazlık başlatması, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu anlaşmazlık, uluslararası ticaret kuralları ve DTÖ’nün yetenekleri hakkında önemli soruları gündeme getirmektedir. Anlaşmazlığın sonucu, hem Kanada ve ABD’nin ekonomileri hem de küresel ticaret sistemi için önemli sonuçlar doğuracaktır.
Kanada, ABD çeliği ve alüminyum görevleriyle ilgili şikayette anlaşmazlıkları başlattı
Yapay zeka haberleri sundu.
Google Gemini’den yanıt almak için aşağıdaki soru kullanıldı:
2025-03-13 17:00 itibarıyla ‘Kanada, ABD çeliği ve alüminyum görevleriyle ilgili şikayette anlaşmazlıkları başlattı’, WTO tarafından yayımlandı. Lütfen ilgili bilgileri içeren ayrıntılı bir makale yazın.
22